Pošto nemam mogućnosti direktno da odgovorim na FB (jer kao vlasnik stranice, a ne privatnog profila nemam tu opciju ), a i vrijedno je objašnjenja, onda ću ovako:

Tiče se moje izjave kojom je N1 naslovio online verziju mog gostovanja u nedjelju ujutro, a ona glasi: “ovdje ni zelenaru ne možeš otvoriti bez politike”. Sara je podijelio moj post na koji je napravljen jedan meni interesantan komentar.

Na stranu to da sam mislio na to da građanin mora biti član neke političke organizacije tj. partije da bi se bavio privatnim biznisom, što nas dovodi u situaciju koju smo imali prije ove neuspješne i nikada do kraja izvedene tranzicije, a to je da si morao biti član SKJ da bi postojao, jer tada nije postojalo trojstvo privatnog, javnog i građanskog sektora, nije postojao kapitalizam, privatno poduzetništvo (kao što ne postoji ni danas). I naravno, Akademija Strip Sarajevo je samo potvrdila ono što sam izjavio tj. nije se neslagala i dovela u pitanje to što sam izjavio. Ja sam to izjavio radi toga što znam da je to tako i što se smatra “sasvim normalnim”.

Zato i svraćam pažnju na činjenicu da postoji jedna nimalo bezazlena konfuzija kada se radi o opštini “u nas”, a ostala nam je, vjerovatno, kao boljka iz prošlog sistema koji se barem retorikom i u teoriji trudio da uspostavi nekakvu samoupravnu zajednicu. (Naime mi smo imali socijalističko samoupravljanje, decentralizovano, a ne centralizovani sovjetski socijalistički princip – barem u teoriji) Ono što je preživjelo u svijesti ili podsvijesti jeste to rasprostranjeno uvjerenje da je “općina lokalni politički nivo”.

Nije!

Lokalni politički nivo je opštinski odbor poltičke organizacije ili partije, tj. stranke jer političke organizacije, tj. partije/stranke su te koje vode politiku, koje su zadužene da vode politiku. Opština ili komuna je nešto drugo:

“Općina ili opština je izraz koji se koristi za administrativni entitet…

U većini država općina predstavlja najnižu najmanju administrativnu jedinicu, odnosno najnižu administrativnu jedinicu s vlastitim demokratski izabranim organima vlasti (jedinicu lokalne samouprave).

U nekim državama se za za općinu koristi izraz komuna, koji potječe od srednjovjekovne komune.”

wikishit

Opština ili općina, dakle, ima vlastite demokratski izabrane organe vlasti. Oni nisu postavljeni “odozgo”.

Mi ne smijemo zaboraviti zavještanje srednjovjekovne “komune” i njene nezavisnosti od apsolutizma suverena. Opština, općina ili komuna je osnovni/elementarni oblik decentralizovane lokalne samouprave. Drugi ne postoji. Ona bi, po mom mišljenju, a i po definiciji, trebala biti nezavisna i decentralizovana kao što bi sudstvo ili mediji trebali biti nezavisni i decentralizovani. Ali mi znamo da ni jedno, ni drugo, ni treće – nije posve nezavisno. (Još ako imamo na umu da bi se opština trebala starati o medijskim slobodama, dakle ne samo slobodama građana, a to ne čini baš najbolje i najuvjerljivije, vidimo da su tu stvari generalno dobro zamućene i pomućene na opštinskom nivou.) Postoje ozbiljna preklapanja nadležnosti koje partije/politika koristi da bi imala uticaj na opštine negirajući ili grubo zanemarujući lokalnu samoupravu i demokratsku kulturu u lokalnoj zajednici.

Postoji ustav koji definiše opštinu kao lokalnu samoupravu visokog stepena nezavisnosti.

To je tako u decentralizovanim državama. U opštini ne bi trebala, tj. uopšte ne mora postojati politika, tj. “policy” koja dolazi iz viših nivoa vlasti. U opštini ne bi trebala, tj. ne mora postojati partijska politika, tj.  “policy” koja dolazi iz partijske centrale, kroz direktive (osim ako se ne radi o partijski postavljenim organima vlasti – načelnicima i odborima) jer opština nije “lokalni politički nivo” jer bi to bio sinonim za “politički organ”. Opština, kao ni sudstvo, to ne smije biti. Opština je lokalna samouprava: samoupravna zajednica, komuna u kojoj građani sami odlučuju šta će i kako će; odlučuju putem tzv. “zborova građana”, štoćereć: putem direktne demokratije.

I mi to brkamo. Ne razlučujemo, ne decentralizujemo u sopstvenoj glavi.Opština nije nikakva karika (ni prva ni zadnja) u lancu politike; nije kanal političkim/partijskim strujama i tokovima. (Ponavljam: “političko” i “partijsko” je jedno te isto jer partije vode politiku – one su političke organizacije koje su zadužene za to. ) Opština je jedna poprilično nezavisna samoupravna zajednica. Ona je koncipirana kao komuna koja može postojati van politike centara i partijskih centrala.

Zato kažem: opština jeste zadužena za opštinske prostore, i oni se moraju dodjeljivati po određenim urbanističkim pravilima i planovima koji su prethodno zacrtani i predočeni građanima. Međutim to nije tako. Mi dobro znamo da se urbanizma niko ne pridržava jer se radi o političkim, a ne urbanističkim odlukama, o partijskim vezama i podobnostima, a ne mišljenju eksperata i volji građana što se tiče lokalne zajednice.

Partija koja ima vlast u opštini doslovno posjeduje opštinski odbor, načelnika, opštinu i opštinske posjede. To politika/partije konstantno rade i pokušavaju već dugo i svugdje.  Ne kažem da one to ne smiju, ne mogu, ili ne trebaju. Ja samo kažem da može i drugačije, kažem da nigdje ne piše da tako mora i da građani mogu i smiju jednostavno, pismeno i legitimno onemogućiti centralistički partijski/politički uticaj na komunu i zadržati lokalnu samoupravu za sebe.

Nigdje u svijetu, u decentralizovanim državama, se politika i partijski vrhovi ne miješaju u stvari lokalne samouprave na tako bahato i bezobrazno centralizovan način kao “u nas” (osim ako se radi o političkim kriminalcima).

Drugdje u svijetu postoje opštine u kojima su se građani izborili za lokalnu samoupravu, za svoj interes, za slobodnu teritoriju: slobodnu od stranačkih interesa, politika i prepucavanja, zato jer su shvatili da to vrijedi.

Ne kažem da su građani Opštine Centar to u stanju danas. Nisam siguran da je iko, u bilo kojoj opštini BiH to u stanju danas. Ali kažem da bi trebali početi da se zajednički bore za demokratiju i samoupravu kako bi uopšte jednom bili u stanju da se oslobode i urede lokalnu zajednicu onako kako sami žele, “kao i svugdje u svijetu”. U suprotnom neka se pripreme za iseljavanje ili za “bijelo roblje”, ako žele da ostanu tu gdje jesu.