Korporativizam je Musolinijev koncept kojim je u fašističkoj Italiji nastojao ujediniti vlasnike fabrika i radnike i tako ih uključiti u vlast tzv. korporatističke iliti korporativističke države. Danas imamo verzije korporativizma koje nazivamo neokorporativizmom ili liberalnim korporativizmom u kojima vlade upravljaju tako što “omogućavaju međusobno dogovaranje poslodavaca, sindikata i državnih službenika”.

Ono što uvezuje ovakav sistem je partija. Kao rezultat imamo državu koja je partijska firma, državu kao firmu jedne partije.

Nacisti su takođe imali svoju verziju nacional-socijalizma koji se bazirao na istom konceptu (sjetimo se samo Šindlera i namjenske proizvodnje u kojoj je čak koristio i logoraše), a komunisti su u svom socijalizmu otišli i dalje. Bez obzira na “samoupravni socijalizam” koji je insistirao na radničkom samoupravljanju, i prošli sistem je zapravo bio državni (čitaj: partijski) kapitalizam čijim preduzećima su upravljali partijski direktori. Država (čitaj: partija) je bila vlasnik biznisa i poslodavac. (Danas, npr. u Kini, imamo pojavu vraćanja na originalni Musolinijev koncept: partija priznaje postojanje milijardera, ali ih inkorporira u partijsku državu i subvencira njihova preduzeća čineći ih konkurentnijim na svjetskom tržištu.)

Radnici, građani i potrošači između multinacionalnih i etnonacionalnih korporacija

I kod nas se radi o partijskoj korporatističkoj državi. Umjesto tranzicije, privatizacije državnih (čitaj: partijskih) preduzeća, liberalizacije tržišta i prelaska na tržišnu ekonomiju mi smo imali to da su čitavu privredu, koja je u velikom dijelu bila podređena namjenskoj industriji, a koju je izgradio prošli režim, između sebe podijelile tzv. “demokratske” etnonacionalne partije i nastavile po starom.

Bivši partijski funkcioneri su jednostavno osnovali nove nazovidemokratske etnonacionalne partije i umjesto da naprave tranziciju iz jednopartijskog socijalizma u višestranačje, liberalnu demokratiju i kapitalistički društveno-ekonomski sistem, proglasili bivša državna (čitaj: parijska) preduzeća preduzećima njihovih novih nazovidemokratskih etnonacionalnih partija koje su uspostavile jednopartijski etnonacionalsocijalizam, tj. partijsku korporatističku državu u državi, svaka u svom ataru.

(Ovdje moram podcrtati to da balkanizacija Bosne i Hercegovine i njene privrede na tri dijela, tri partije-firme, tri partijske države-u-državi ne znači da one poništavaju i usporavaju jedna drugu u tom procesu, već znači da je proces tri puta brži, pošto jedna drugu nastoje stići u tome pravdajući svoje odluke i poteze onim što čini ona druga ili treća, što indukuje čitavu pojavu i čini da se ona brže i intenzivnije odvija.)

GAS, GLINICA i ALUMINIJ

Scene radnika koji u Aluminiju cijepaju svoje partijske knjižice, njihovo insistiranje da razgovaraju sa predsjednikom partije, a ne sa vlasnikom državne firme (koji bi trebao biti Federacija BiH), konačno do kraja raskrinkava osamnaestonovembarski režim i suštinu koalicije tri sestrinske firme sa etnonacionalnim predznacima, njihovu zajedničku partijsku korporatističku državu. Konačno možemo vidjeti i uvjeriti se svojim očima rezultatu višedecenijskog klijentelizma.

Znate li šta je klijentelizam i ko su partijski klijenti? To su oni koje nazivamo kolokvijalno partijskim “uhljebima”, svi oni koje je partija zaposlila u državnim (čitaj: partijskim) preduzećima u zamjenu za glasove, (njih i njihovih porodica).

Partije ne vode samo državna preduzeća kao svoje firme. One vode i državne institucije kao svoje firme. Čak i opštine vode kao svoje firme. Opštinski načelnici su nešto kao partijski direktori opština koji u urbanizmu vide biznis. Sve je to partijska država-firma, sve je to partijska korporatistička država.

Koje su posljedice takve političke ekonomije?

Posljedica je, npr. ta da imamo partijskog direktora BH-gasa koji bez imalo samorefleksije sve one koji pomisle na drugačiju političku ekonomiju koja je u suprotnosti i sukobu sa aktuelnom partijskom korporatističkom državom (kao što je npr.: liberalizacija tržišta, ukidanje državnog (čitaj: partijskog) monopola fiktivnih partijskih firmi, slobodan izbor povoljnijeg i jeftinijeg snabdjevača plinom od strane građana i korisnika) ideološki proglašava državnim neprijateljima, a samu ideju liberalizacije tržišta – antipatriotskim činom.

Njegov ideološki patriotski ekspoze o korporativizmu možete pročitati u stranačkom biltenu na ovom linku: https://stav.ba/tri-su-neprijatelja-bh-gasa-i-drzave-bih-srbija-republika-srpska-i-vlada-kantona-sarajevo/

LIBERALIZACIJA TRŽIŠTA i KORISNIČKA PRAVA

Ali evo, uzmimo na primjer, ratni dug za gas.

Vele da je gas u ratu dolazio u Sarajevo preko Republike Srpske i da je fabrika glinice u Zvorniku potrošila polovinu tog gasa, a sada taj ratni dug mora vraćati samo Federacija, tj. građani Federacije i korisnici iz Sarajeva kao najvećeg potrošača prirodnog gasa.

Danas se isti oni koji su ga tada uvozili preko Republike Srpske protive toj istoj ideji. Nazivaju je izdajom, antipatriotskim činom, neprijateljstvom prema državi BiH.

Jedina, i znatna razlika je to da se ovog puta radi o slobodnom tržištu, korisničkim pravima, o mirnodopskim uslovima i jednostavnoj činjenici da bi gas bio jeftiniji za korisnike jer bi došao do njih direktno od jeftinijeg dobavljača iz Republike Srpske (s kojom danas Sarajevo nije u ratu, već u miru i u zajedničkoj državi), a ne od partijske firme BH-gasa koja povećanjem cijene gasa vodi ekonomski rat protiv Kantona Sarajevo u kojoj je izgubila vlast.

(Pretpostavljam da oni svoj biznis-deal sa ratnom vladom Republike Srpske koja je tih dana granatirala Sarajevo i za koju tvrde da je generirala polovinu ratnog duga – i dalje smatraju patriotskim činom.)

Bez obzira ko je generirao ratni dug složićemo se oko činjenice da ga nisu mogli ni u kakvoj mjeri generirati oni koji u ratu nisu bili priključeni na gasnu mrežu, tj. koji su postali korisnici tek nakon rata ili odnedavno.

Pitanje je zašto oni vraćaju ratni dug za gas svakog mjeseca kada im BH-gas ispostavi račun?

Ono što partijski direktor ne razumije je to da plaćanje usluga nije patriotski čin, već biznis transakcija. Korisnik koristi usluge koje plaća, i plaća usluge koje koristi. Natjerati korisnika da plati usluge koje nikada nije koristio, kao i dugove koje nikada nije generirao je kriminalni čin (osim ako utjerivanju tog duga državna (čitaj: partijska) firma političkim pritiskom ne promijeni agregatno stanje u patriotski čin).

Da se radi o stvarnoj tržišnoj ekonomiji i pravnoj državi, a ne o partijskoj korporatističkoj državi, korisnici bi mogli tužiti privatno preduzeće koje im nastoji utjerati dug koji nisu lično generirali. Takvo preduzeće bi bilo kažnjeno. Moralo bi isplatiti nekakvu odštetu. Vlasnik bi vjerovatno ostao bez jedne vile, bez jedne jahte.

No, u slučaju da tužimo partijsku firmu koja u partijskoj korporatističkoj državi, naravno, drži i pravosuđe u svojim rukama… Dobro, nećemo ići toliko daleko. Ali evo, da to nije slučaj, da dođe do presude u korist potrošača, tj. korisnika, to ne samo da bi se percipiralo kao antidržavni, nepatriotski čin (ako ćemo po logici iz gorenavedenog članka), već niko od odgovornih ne bi ostao bez jahte ili vile. Taj novac bi isplatili porezni obveznici, tj. došao bi iz džepa tih istih potrošača, korisnika, samo ovog puta u svojstvu građana.

To je problem sa partijskom korporatističkom državom, to što je izbrisala granice između državnog, privatnog i civilnog sektora.

To nije “korupcija” kako je ovdje i vani nazivaju. Korupcija je pojava unutar regularnog sistema koji onda nazivamo korumpiranim sistemom. To nije ni sistem korupcije, niti sistemska korupcija, to nije ni “zarobljena država” – to je jednostavno oblik vladavine, model države koji su nazovidemokratske etnonacionalne partije koalicije na vlasti uvele na mala vrata govoreći Evropskoj Uniji jedno, narodima drugo, a čineći posve treće.

Ménage à trois

Zar ne primijetite taj udruženi zločinački poduhvat, to bratstvo i jedinstvo u zajedničkom balkaniziranju bivše partijske države i njene privrede u trijumvirat tri partijska entiteta, partijske firme-države-u-državi upravo na ovom primjeru koji je danas aktuelan, koji je isplivao na površinu kao fekalija, a koji povezuje gas u Sarajevu, glinicu u Zvorniku i aluminijum u Mostaru?

To je Bermudski ili još bolje: “Bosanski trougao” vladajuće koalicije osamnaestonovembarskog režima koji je za ove tri decenije usrknuo milijarde novca korisnika i poreznih obveznika i sproveo ih u džepove partijskih funkcionera i njihove klijentele. (Između ostalog otud svi ti skupocijeni luksuzni džipovi po našim “bangavim” cestama.)

Zar ne vidite da se radi o segmentima bivše namjenske industrije koja je povezivala energetiku, glinicu, aluminij, i za gotov proizvod imala SOKO, avion, nešto što leti, što radi, što košta i što se moglo skupo prodati nekim zemljama Nesvrstanih?! Dakle, postojao je neki rezultat, neki plod svega toga. Ali u ovom slučaju nema rezultata. Ovaj korporatistički trodecenijski seks vladajućih etnonacionalnih partija i njihovih naroda/ nacionalnih korpusa, seks u koji su bez pristanka uvučeni (što je definicija silovanja) građani i korisnici koji niti su članovi, niti simpatizeri, niti glasačko tijelo tih partija, bio je, izgleda, jalov seks samo iz zadovoljstva, jer nije urodio nikakvim plodom osim zadovoljenjem svih umiješanih u ovu tropartijsku orgiju.

Rezultat političke ekonomije osamnaestonovembarskog režima su hiljade uhljeba, partijska klijentela, zapravo dobro razrađena mašina za krađu novca, za bezobzirnu eksploataciju prirode i društva (prirodnih resursa, potrošača i poreznih obveznika), za kupovinu glasova, tj. biračkog tijela koje je od prvih višestranačkih izbora u potpunosti na prodaju (što se može definisati kao djelatnost “demokratske prostitucije” jer se razvija tek sa “demokratskim promjenama” unutar ove tropartijske korporatističke države).

Do sada je taj čitav sistem, taj ljubavni trougao, ta ljubavno-interesna afera između naizgled zavađenih strana (koje na konto te zavade i vladaju), bila skrivena od javnosti. Moglo se samo nagađati o tome “ko se s kim” vaninstitucionalno dogovara iza zatvorenih vrata, po hotelima, na večerama.

Sada po prvi put naslućujemo jasne obrise tog threesome-a, tog ménage à trois, pod svilenom tkaninom BH zastave.