Mi bi na Dan nezavisnosti, pored nezavisnosti države, morali slaviti i svoju nezavisnost kao pojedinaca, kao slobodnih i nezavisnih građanki i građana.
Trebali bi biti u stanju i prilici dostojanstveno proslaviti svoju individualnu slobodu i nezavisnost, svoju političku i ekonomsku nezavisnost od same države; nezavisnost civilnog, građanskog društva, nezavisnost medija, pravosuđa i privatnog sektora od vlasti, od partija koje vladaju državom.

Mi to ne možemo proslaviti jer mi danas ne živimo ni u slobodnom građanskom društvu, a ni u slobodnoj građanskoj državi.

Mi se na Dan nezavisnosti, skoro trideset godina nakon referenduma, moramo suočiti sa činjenicom da živimo u totalnom društvu, u zarobljenoj partijskoj državi, državi partijskih, a ne javnih preduzeća i ustanova; u državi partijske berze rada, državi u kojoj se partijski šefovi i oligarsi vanparlamentarno dogovaraju po hotelima o izbornim zakonima, o našoj demokratiji.

Mi moramo sebi priznati i to da smo teški ovisnici o državi, tj. o partijama koje je vode i vladaju ovim totalnim društvom.

Mi moramo javno konstatovati da u ovoj državi nema više ni trunke dostojanstva, samopoštovanja, ličnog integriteta, a pogotovo individualnog suvereniteta i nezavisnosti građanina, a i tamo gdje je ima, ona je prst u oku partijskih struktura, klijentele, vonika i botova. Čak se i skupštinski zastupnici plaše biti nezavisni i samostalni tražeći zaštitu političkih stranaka, a kamoli obični građani, radnici, vlasnici malih biznisa i investitori koje ni zakon ne može zaštititi od stranačkog reketa.

Jesmo li se tome nadali i o tome sanjali kada smo prije skoro trideset godina odgovarali na referendumsko pitanje?

Je li to društveni ugovor koji je svaki građanin potpisao kada je svoj lični suverenitet i nezavisnost investirao u suverenitet i nezavisnost ove države na referendumu 1. marta 1992.?

Jesu li tog 1. marta 1992. građani potpisali svoju kapitulaciju pred partijskom državom?
Jesu li potpisali da budu roblje gospodarima rata?

Jesu li tim referendumom građani prepisali svu svoju privatnu i javnu imovinu, čitavu suverenu i nezavisnu državu (“ključ u ruke”) strankama i stranačkim liderima, ratnim i poratnim profiterima koji sebe danas nazivaju “državotvornim”?
Građani su im dali sve! Predali svoje sudbine, svoje živote u ruke stranačkih lidera.

Ako je neko “državotvoran” onda su to građani, a ne partije.
Partije su ovu državu rastvorile, rastočile, rasturile, razgrabile.

Zar neko od stranačkih šefova i funkcionera misli i tvrdi na Dan nezavisnosti da su građani mislili i pristali na ovakvu državu kada su im je referendumom prije trideset godina dali na upravljanje; da su građani referendumom potpisali da se odriču svoje imovine, svojih deviznih ušteđevina, svoje države, javne imovine, javnih preduzeća u korist ratnih i poratnih profitera, u korist političke elite, stranačkih oligarha, tajkuna, skorojevića?

Niti jedna vlast nikada nije imala ni legitimitet ni legalitet za pljačku javne i privatne imovine građana Bosne i Hercegovine.

U ratu su im građani povjerili gotovo apsolutnu vlast, apsolutnu vlast bez ikakve odgovornosti, a zauzvrat šta su dobili? Kriminalnu pretvorbu i privatizaciju u sred ratnih dejstava!

Kako su građani bili tretirani i zaštićeni u ratu koji je u historiji poznat uglavnom po stradanju civila? Kako su bili tretirani mobilizirani građani koji su morali kupovati lično naoružanje i municiju za deviznu ušteđevinu?
Kakav je odnos stranačke politike prema civilnim žrtvama i bivšim logorašima bio do danas?
Kakav je odnos stranačkih kartela prema civilima, građanima danas?

Vidjećemo ga kroz stranački odnos prema javnom zdravlju, prema nabavci medicinske opreme, prema imunizaciji građana u trenucima vanrednog stanja i svjetske pandemije.

Taj odnos neodoljivo podsjeća na ratnoprofiterski odnos koji su imali u vrijeme ratnog stanja, a koji se već uveliko formirao u vrijeme samog referenduma. To je odnos koji ako nije profiterski – onda ni ne postoji. Ako javni dužnosnici i njihovi stranački ortaci u njemu ne vide ličnu korist i materijalni interes, onda gube svaki interes.

Kakva je zdravstvena i ekonomska sigurnost građana danas u vrijeme svjetske pandemije?
Šta te stranke, ti “državotvorci” čine danas za civile, za građane?
Šta se, na kraju krajeva, promijenilo za ove tri decenije?

Vlast nije.
Isti ljudi i dalje vladaju, čak i osnivaju nove stranke ovih dana. Pripremaju se da nastave vladati kao do sada. Matorci maratonci trče počasni krug!

Pa kakvu i čiju nezavisnost onda slavimo na Dan nezavisnosti: nezavisnost građana od partija ili partija od građana?
Ili, drugim riječima: kakve i čije države slavimo nezavisnost – građanske ili partijske?

Osjeća li iko od odgovornih dužnosnika totalitarne partijske države neku dužnost; osjeća li da na Dan nezavisnosti duguje nešto građanima?

Ako već neće da se javno zahvale na suverenoj i nezavisnoj državi koju su im građani referendumom dali na upravljanje, a ono barem da im upute javno izvinjenje za trideset godina pljačke i prevare od 1. marta 1992. do danas?

Osjeća li iko da je ova suverena i nezavisna partijska država Bosna i Hercegovina od 1. marta 1992., pa sve do danas zapravo jedna elaborirana piramidalna shema koja je od početka služila, te i dalje služi nekolicini političkih demagoga i prevaranata, za pljačku javne potrošnje, javne imovine, javnih preduzeća, javnih institucija, javnih dobara, kao i za pljačku same javnosti?

Pita li se iko kako to da su građani konstantno zapostavljeni, izostavljeni, zlostavljani i opljačkani, kako to da plaćaju sve cehove, sve greške, neuspjehe, propale projekte dok se (proporcionalno rastu siromaštva, jada i bijede u društvu) politička elita, stranački lideri, svite i ortaci bogate i profitiraju naočigled javnosti?

Je li to “građanski koncept” partijske države “vertikale vlasti” patriotske koalicije trebali bi se zapitati oni koji slave Dan nezavisnosti?

Najmanje što garnitura koja vlada već trideset godina na Dan nezavisnosti duguje građanima BiH jeste izvinjenje za pohlepno profitersko ponašanje u svim onim trenucima kada su građani najviše trebali sigurnost, red, zakon, civilnu vlast i zaštitu, a naročito u vrijeme ratnih i vanrednih stanja kao što je trenutačno.

Najmanje što građani na Dan nezavisnosti mogu uraditi za sebe jeste da započnu nestranačku/nezavisnu, civilnu/građansku borbu za individualnu slobodu, suverenitet i nezavisnost od toksičnih stranačkih politika, medija, dezinformacija, propagande i populizma; da povedu nezavisnu građansku borbu za slobodno građansko društvo, za depolitizaciju javnih preduzeća i ustanova, za oslobođenje javnog sektora, oslobođenje društva i države iz zarobljeništva u kojem ih drže korumpirane i polukriminalne političke stranke; da povedu građansku klasnu borbu protiv političke klase.

Ili da svoju slobodu i ekonomsku nezavisnost potraže u drugim suverenim i nezavisnim državama u kojima ovo sve ne predstavlja toliki problem niti zahtijeva tolike decenije lične žrtve.